Λεκέδες σε μάρμαρο, γρανίτη, πέτρα – Πώς αφαιρούνται
Οι λεκέδες σε διακοσμητικά πετρώματα δημιουργούνται από οργανικές και ανόργανες ουσίες που διεισδύουν στους πόρους των, συνήθως με τη δράση του νερού, όταν δεν έχει γίνει η κατάλληλη προστασία, προκαλώντας τοπικές χρωματικές αλλοιώσεις, ιδιαίτερα εμφανείς στα ανοιχτόχρωμα και ομοιογενή υλικά.
Τα μάρμαρα και τα άλλα πετρώματα, ανάλογα με τους χώρους στους οποίους έχουν τοποθετηθεί, μπορεί να λεκιάσουν από πολλές αιτίες. Για παράδειγμα, λάδια και λίπη, καφές, τσάι, κρασί, χυμοί φρούτων, σάλτσες και άλλα τρόφιμα, αν έρθουν σε επαφή με μάρμαρα χωρίς προστασία μπορούν να δημιουργήσουν λεκέδες. Επίσης, λεκέδες μπορούν να δημιουργηθούν από μπογιές και μελάνια, καλλυντικά, μεταλλικά αντικείμενα (σκουριές, άλατα χαλκού), ξύλα και φυτά, επικαθήσεις αλάτων κ.ά., καθώς και από αίτια που σχετίζονται με αστοχίες στην τοποθέτηση των τελικών προϊόντων από φυσικούς λίθους.
Οι περισσότεροι από τους λεκέδες, κάθε είδους, μπορούν να αφαιρεθούν. Ωστόσο, η επιτυχία του εγχειρήματος, ειδικά όσον αφορά παλαιούς λεκέδες, εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως ο τύπος του πετρώματος, το είδος κατεργασίας της επιφάνειάς του, το είδος του λεκέ, η παλαιότητά του κ.ά.
Διευκρινίζεται ότι στις γυαλισμένες επιφάνειες μαρμάρων και άλλων ασβεστολιθικών πετρωμάτων, τυχόν φθορές στο γυάλισμα (θαμπάδες), από μια ουσία που δημιούργησε λεκέ, δεν αποκαθίστανται με τις τεχνικές αφαίρεσης λεκέδων. Και αυτό γιατί η φθορά του γυαλίσματος οφείλεται, κατά κανόνα, σε επιφανειακή διάβρωση του πετρώματος, λόγω του ότι η ουσία που δημιούργησε τον λεκέ είχε όξινο pH (< 7).
Για την αφαίρεση λεκέδων, διαφόρων ειδών, από μάρμαρα, γρανίτες και πέτρες υπάρχουν, σήμερα, στην αγορά έτοιμα σκευάσματα τα οποία παράγονται από χημικές βιομηχανίες εξειδικευμένες στην παραγωγή χημικών προϊόντων για τον τομέα των διακοσμητικών πετρωμάτων. Μάλιστα, διατίθενται και ειδικές συσκευασίες (ΚΙΤ) για ιδιώτες που ενδιαφέρονται να αναλάβουν οι ίδιοι μικρής κλίμακας επεμβάσεις καθαρισμού των μαρμάρων τους από λεκέδες, στις οποίες περιλαμβάνονται και λειαντικά pad για την επαναφορά του γυαλίσματος, όπου χρειάζεται.
Η διαδικασία αφαίρεσης λεκέδων
H διαδικασία αφαίρεσης λεκέδων από διακοσμητικά πετρώματα βασίζεται στη χρήση κατάλληλου, κατά περίπτωση, καθαριστικού διαλύματος (χημικό υλικό σε υγρή μορφή ή αραιωμένο με νερό), σε συνδυασμό με ένα προσροφητικό υλικό για τη δημιουργία επιθέματος. Με το καθαριστικό διάλυμα διαβρέχεται ο λεκές. Το προσροφητικό υλικό, που τοποθετείται επάνω από τον λεκέ και εμποτίζεται με το καθαριστικό διάλυμα, είναι απαραίτητο για να προσροφήσει από το πέτρωμα, κατά την αρχή του φαινομένου των τριχοειδών, τον παράγοντα που δημιούργησε τον λεκέ μαζί με το καθαριστικό διάλυμα, εμποδίζοντας ταυτόχρονα την παραπέρα εξάπλωσή τους στους πόρους της μάζας του διακοσμητικού πετρώματος.
Προσροφητικά υλικά είναι διάφορα ανόργανα στερεά, σε μορφή πολύ λεπτής σκόνης, όπως κιμωλία, τάλκης, αλουμίνα, σεπιόλιθος, αταπουλγίτης, πυριτικό άλας του μαγνησίου, ασβεστόλιθος κ.ά., οργανικά στερεά (πάστα κυτταρίνης, απορροφητικό χαρτί, βαμβάκι, λεπτό βαμβακερό ύφασμα κ.λπ.), αλλά και ζελέ από κυτταρίνη, ειδικό κόμμι (xantana gum), κάποια πολυμερή κ.λπ., καθώς και υγρά με υψηλό ιξώδες (γλυκερίνη, pοlyοxydrilate cοmpοunds κ.λπ.).
Το κατάλληλο, κατά περίπτωση, προσροφητικό υλικό επιλέγεται με κριτήριο να μην αντιδρά με το καθαριστικό διάλυμα και να μην αλλοιώνει το πέτρωμα, ακόμη και όταν διεισδύσει σε αυτό. Πρέπει, επίσης, να μπορεί να απομακρύνεται εύκολα μετά το τέλος της διαδικασίας αφαίρεσης του λεκέ.
Σε πολλές περιπτώσεις είναι σκόπιμο το επίθεμα, επάνω από τον λεκέ, να καλύπτεται με ένα πλαστικό φύλλο (φιλμ πολυαιθυλενίου) που εμποδίζει την εξάτμιση του καθαριστικού διαλύματος και αυξάνει τον χρόνο δράσης του.
Στο τέλος της διαδικασίας συνιστάται, σε όλες τις περιπτώσεις, να γίνεται προσεκτικό ξέπλυμα της επιφάνειας με απεσταγμένο ή απιονισμένο νερό για την απομάκρυνση των αλάτων τα οποία είναι πάντοτε βλαβερά, ιδιαίτερα για τα πορώδη πετρώματα.
Σημειώνεται, επίσης, ότι σε ορισμένες περιπτώσεις, η διαδικασία αφαίρεσης λεκέδων είναι ιδιαίτερα αργή, για αυτό και πρέπει να επαναλαμβάνεται μέχρι να καθαριστεί τελείως η επιφάνεια του πετρώματος.
Σε κάθε περίπτωση, ειδικά όταν η φύση του λεκέ ή/και του πετρώματος δεν είναι ακριβώς γνωστή, συνιστάται να προηγείται δοκιμή σε ένα μικρό, μη εμφανές κατά το δυνατόν, τμήμα της επιφάνειας.
|
|
 |